کارتهای حافظه جزو مهمترین تجهیزات عکاسان به شمار میروند. عموم دوربینها فاقد حافظهی داخلی هستند؛ از این رو به حافظه نیاز دارید تا بتوانید فایلهای خود را روی آن ذخیره کنید. خوشبختانه جستجو در میان دنیای کارتهای حافظه کار چندان دشواری نیست و تا حدی پیدا کردن کارت حافظهی مناسب برای انواع دوربین کار آسانی است؛ فقط باید با انواع کارت حافظه و ویژگیهای آنها آشنا باشید. در این مقاله سعی داریم علاوه بر توضیح ویژگیهای انواع کارت حافظه، نمونههایی از رایجترین و بهترین کارتهای حافظه در ایران را به همراه قیمت تقریبی آنها معرفی و به شما کمک کنیم تا مناسبترین نمونه با کاربری خود را انتخاب کنید.
انواع کارت حافظه
کارت حافظهی SDHC/SDXC
در ابتدا باید بدانید که دوربین شما از چه نوع کارت حافظهای پشتیبانی میکند. دو نوع از پرکاربردترین نمونههای موجود، انواع Secure Digital) SD) و Compact Flash) CF) هستند. بیشتر دوربینها و گجتها از کارت حافظهی SD استفاده میکنند؛ شامل SDHC یا SDXC.
کارتهای حافظهی SDHC یا Secure Digital High Capacity برای ذخیرهی اطلاعات در حجم بالا توسعه یافتند. کارتهای حافظهی SD تنها تا ظرفیت ۲ گیگابایت را پشتیبانی میکردند؛ نمونههای جدیدتر آنها ممکن است تا ۴ گیگابایت ذخیرهی داده را نیز ارائه دهند. باید دقت داشته باشید که دوربین شما از کارت حافظهی SDHC پشتیبانی کند؛ اگر دوربین شما پیش از روی کار آمدن SDHC تولید شده باشد، احتمالا از این نوع کارتها پشتیانی نمیکند.
کارتهای حافظهی SDXC یا Secure Digital Xtra Capacity در همان ابعاد کارت SD هستند اما ظرفیت بالاتری (تا ۲ ترابایت) ارائه میدهند. همچنین سرعت پردازش این دسته از کارتهای حافظه بالاتر است. آنها در درگاه کارتهای حافظهی SD قرار میگیرند اما ممکن است دوربین یا گجتهای شما از کارت حافظهی SDXC پشتیبانی نکند؛ بنابراین همیشه قبل از خرید و استفاده از این کارت حافظه از پشتیبانی دوربین خود از آنها مطمئن شوید. همچنین کامپیوترهای شخصی باید از فرمت exFAT پشتیبانی کنند تا با SDXC سازگار باشند. در حال حاضر لینوکس، ویندوز ۷ به بعد، مک اواس (اسنو لپرد و جدیدتر) و برخی از نسخههای قدیمیتر مایکروسافت ویندوز با این کارتهای حافظه سازگار هستند.
کارت حافظهی Compact Flash
کارتهای حافظهی Compact Flash یا CF از لحاظ ابعاد بزرگتر از دیگر نمونههای موجود هستند. این روزها بیشتر در دوربینهای عکاسی و فیلمبرداری حرفهای بهخصوص انواع کانن، استفاده میشوند. این دسته از کارتهای حافظه اولین بار توسط سندیسک در سال ۱۹۹۴ معرفی شدند و در دورهای در دستگاههای مختلف از آنها استفاده میشد. اما حالا فقط از آنها در دوربینهای DSLR فوق حرفهای استفاده میشود. همانطور که از اسم این کارت حافظه پیدا است، از حافظهی فلش برای ضبط داده استفاده میکند. این کارتها را در ظرفیتهای ۲ گیگابایت تا ۱۲۸ گیگابایت میتوان یافت. کانن سال گذشته درگاه این نوع کارت حافظه را به دوربینهای فیلمبرداری HD حرفهای خود اضافه کرد. در گذشته کارتهای حافظهی Compact Flash در مقایسه با دیگر کارتهای حافظه سریعتر بودند و قادر بودند دادهی بیشتری از کارتهای SD را در خود ذخیره کنند. با این حال، اخیرا تفاوت بین آنها بسیار اندک شده است.
حداکثر سرعت نوشتن در کارتهای حافظهی CF معمولا با X نمایش داده میشود. X به معنای ۱۵۰ کیلو بایت بر ثانیه است که باید اعدادی را که روی این کارتهای حافظه قبل از حرف X نوشته شده است در ۱۵۰ ضرب و بر ۱۰۰ تقسیم کرد. برای مثال ۶۰۰X سرعتی برابر با ۹۰ مگابایت بر ثانیه دارد (۸۷.۹۰=۹۰۰۰۰/۱۰۲۴=۱۵۰×۶۰۰). کلاس بندی در حافظههای CF توسط UDMA صورت میگیرد و آخرین شمارهی آن UDMA7 میباشد. ویژگی UDMA این است که بافر حافظه را سریع پاک میکند و آن را برای ثبت تصویر بعدی آماده میکند. سرعت انتقال حداکثری UDMA7 برابر با ۱۶۷ مگابایت بر ثانیه است.
کارت حافظهی Micro SD
حافظههای Micro SD از ابتدا روشی رایج برای ارتقاء حافظههای گوشی موبایل بودند. آنها کوچکترین کارتهای حافظهی موجود در بازار هستند و ابعادی برابر با ۱۱×۱۱×۱۵ میلیمتر دارند. میکرو اسدیهای معمولی تنها قادرند تا ۲ گیگابایت اطلاعات را در خود ذخیره کنند؛ اما کارتهای حافظهی Micro SDHC از ۴ تا ۳۲ گیگابایت و نمونهی جدیدتر Micro SDXC از ۳۲ گیگابایت تا ۲ ترابیت ظرفیت دارند.
میکرو اسدیها امروزه بیشتر در موبایل و دستگاههای جیپیاس یا امپیتری پلیرها استفاده میشوند؛ با این حال تعدادی از دوربینهای دیجیتال مانند مدلهای کامپکت سامسونگ که اخیرا تولید شدهاند، با آنها سازگارند. کارتهای حافظهی Micro SD معمولا با یک مبدل رایگان SD درون جعبهی محصول عرضه میشوند که با قرار دادن Micro SD درون مبدل، به یک کارت حافظهی SD تبدیل میشوند.
کارت حافظهی xD Picture
کارت حافظهی xD Picture (نشانهی eXtreme Digital) مختص دوربینهای قدیمی فوجی فیلم و الیمپوس هستند، اگر چه این برندها با بیشتر کارت حافظهها با تکنولوژی SD/SDHC سازگار هستند.
کارت حافظهی Memory Stick
این نوع از کارتهای حافظه اولین بار توسط کمپانی سونی عرضه شدند و همچنان در محصولات این شرکت استفاده میشوند. این حافظهها در طول زمان تغییر کردهاند و انواع مختلفی دارند از نمونههای آنها میتوان به Memory stick Duo، Memory Stick Pro Duo، Memory Stick Pro HG Duo اشاره کرد. تفاوت آنها در ابعاد، ظرفیت و سرعت آنها است. این نوع کارت حافظه به دلیل اینکه بیشتر در محصولات سونی استفاده میشود در بازار ایران به صورت محدود موجود است. قبل از خرید این نوع کارت حافظه از سازگاری دوربین خود با انواع مختلف آن مطمئن شوید.
کارت حافظهی مالتی مدیا (MMC)
کارت حافظههای مالتی مدیا از لحاظ ظاهری همانند کارتهای SD هستند؛ اما بدون دکمهی قفل. آنها بهعنوان جایگزینی برای SD استفاده میشوند و با بسیاری از دوربینها سازگارند؛ اگرچه سرعت انتقال آنها پایینتر است.
کارت حافظهی CFast 2.0
در سال ۲۰۱۲ تیم Compact Flash از استاندارد CFast 2.0 v رونمایی کرد. این مدل کارت حافظه سرعت خواندن و نوشتن بسیار بالایی دارد. در سپتامبر ۲۰۱۳ کمپانی سندیسک اولین CFast 2.0 را روانهی بازار کرد که سریعترین کارت حافظه در جهان به شمار میآمد و سرعت خواندن تا ۴۵۰ مگابایت بر ثانیه و سرعت نوشتن تا ۳۵۰ مگابایت بر ثانیه را برای آن وعده داده شده بود. در حال حاضر نمونههای جدیدتر این استاندارد همچنان سریعترین کارتهای حافظهی جهان به شمار میروند.
کاربران کارتهای حافظه
عکاسان آماتور
اگر تازه شروع به عکاسی کردهاید یا عکاسی را بهعنوان یک سرگرمی انجام میدهید، معمولا مهمترین ویژگی هنگام خریدن کارت حافظه ظرفیت آن است.
بسیاری از کمپانیهای تولیدکننده کارت حافظه در جهان معمولا یک جدول در مورد تعداد عکسهایی که میتوانید با هر کارت حافظه بگیرید در وبسایت خود منتشر میکنند. انواع مختلف فایلها، فشرگی، رزولوشن همه بر اندازهی فایل تأثیرگذارند؛ بنابراین تعداد عکسهایی که شما میتوانید با توجه به حافظهی یکسان با دوربینهای مختلف بگیرید هرگز یکسان نیست.
یک کارت حافظه با ظرفیت ۴ تا ۸ گیگابایت برای یک عکاس تازهکار که از دوربین کامپکت استفاده میکند کافی به نظر میرسد.
عکاسان حرفهای و نیمه حرفهای
وقتی بحث عکاسی و فیلمبرداری کمی جدیتر میشود، حرفهایها و مشتاقان عکاسی باید سرعت کارت حافظه را در نظر داشته باشند. از آنجایی که بیشتر دوربینهای DSLR میتوانند عکسهایی با حجم بالا با فرمت RAW تولید کنند، فیلمهای HD بگیرند یا چندین عکس پشتسر هم بگیرند، نیاز به کارت حافظهای است که بتواند از این ویژگیها پشتیبانی کند.
حرفهای ها همچنین باید به دوام و کیفیت کارت حافظه هم توجه کنند؛ زیرا در غیر این صورت ممکن است تمام عکسهای خود را از دست دهند. این موضوع میتواند تا حدودی از طریق متوسط عمر (MTBF) عملی شود. سندیسک ادعا میکند متوسط عمر کارتهای حافظهاش ۱ میلیون ساعت است؛ این یعنی ۱۱۵ سال بیش از عمر متوسط یک کارت حافظهی معمولی.
ظرفیت کارت حافظه
در زمان انتخاب ظرفیت، باید حجم فایلهایی را که برای ذخیرهسازی روی کارت حافظه برنامهریزی کردهاید را در نظر بگیرید. بسته به ظرفیت کارت حافظه و نوع دوربینی که استفاده میکنید، میتوانید از صدها تا هزاران فایل را روی آن ذخیره کنید. اگر از سوژهی مهمی عکس میگیریم، بهتر است از چندین کارت حافظه با ظرفیت پایینتر استفاده کنیم؛ چرا که احتمال خرابی کارت حافظه وجود دارد و در نتیجه تمام فایلهای خود را از دست خواهید داد. دقت داشته باشید که ظرفیت کارت حافظه را باید با توجه به نوع دوربین خود از لحاظ مگاپیکسل، رزولوشن و فرمتی که عکس یا فیلم میگیرید انتخاب کنید.
کارتهای حافظه معمولا در ظرفیت مشخصی تولید میشوند و باید با توجه به امکانات خود بهترین ظرفیت را انتخاب کنید. تمام ظرفیتها عددی زوج هستند و نمیتوانید کارت حافظهای با ظرفیت عددی فرد پیدا کنید. ظرفیتها از توان عدد ۲ هستند برای مثال ۸، ۱۶، ۳۲، ۶۴، ۱۲۸، ۲۵۶، و...نمونههایی از ظرفیتهای موجود در بازار هستند.
سرعت
سرعت کارت حافظه به دو دلیل مهم است: سرعت خواندن و نوشتن. سرعت خواندن یک حافظه نشان میدهد که داده چقدر سریع میتواند از یک کارت بازیابی شود. این عملکرد برای مثال زمانی که محتوا را از کارت حافظه به کامپیوتر یا پرینتر ارسال میکنید، مشخص است. سرعت خواندن بالاتر عکسهای شما را با سرعت بالاتری به کامپیتر انتقال میدهد. البته باید توجه داشت عوامل دیگری نیز در سرعت انتقال مؤثر هستند؛ مانند اینکه کارت حافظه شما چگونه به کامپیوتر متصل شده است، از طریق اتصال مستقیم به یواسبی ۲ یا فایروایر ۸۰۰ یا یواسبی ۳. نوع حافظهی داخلی کامپیوتر (SSD یا HDD) نیز اثرگذار است.
سرعت نوشتن، سرعت ذخیره شدن فایلها روی کارت را نشان میدهد که هنگام عکاسی پیاپی، فیلمبرداری HD یا هنگام استفاده از دوربینهای با رزولوشن بالا که عکسهایی با حجم بالا میگیرند اهمیت دارد. اگر شما از صحنههای ورزشی عکاسی میکند، مخصوصا زمانی که از عکاسی پیاپی استفاده میکنید به یک کارت حافظه با سرعت نوشتن بالا نیاز دارید. یا اگر از مراسم عروسی عکس میگیرید و تعداد زیادی فایل RAW روی کامپیوتر خود ذخیره میکنید، بهتر است دنبال کارت حافظه با سرعت خواندن بالا باشید.
تفاوت کلاس رم و سرعت مموری microSD
حافظههای فلش واقعا مفید هستند، زیرا شما به وسیله آنها به راحتی میتوانید اطلاعات خود را جابهجا کنید.
شما میزان زیادی از اطلاعات را میتوانید در حافظهای به اندازه ناخن انگشت کوچک خود ذخیره کنید. از لحاظ نام گذاری مموریهای تا ظرفیت 2 گیگابایت را micro SD، مموریهای 4 گیگابایت تا 32 گیگابایت را micro SDHC و مموریهای 64 گیگابایت به بالا ( تا 2 ترابایت) را micro SDXC مینامند. در ادامه به چند تفاوت کلاس رم و مموری اشاره خواهیم کرد.
مموری میکرو اس دی در حال حاضر کوچکترین مموری تجاری است که بیشترین استفاده را دارد. اندازه این مموری 11 در 15 میلی متر بوده و همین اندازه کوچک، این مموری را برای انواع وسایل پرتابل نظیر موبایل و تبلت ایدهآل میسازد. رمهای میکرو اس دی را میتوان پیشرفته ترین تحول در سری حافظههای فلش مموری دانست که در سال 1980 توسط توشیبا اختراع شد.
SD Association در جولای 2005 مشخصات نهایی microSD را تایید کرد و مموری کارتهای ابتدایی تنها تا ظرفیت 128MB را پشتیبانی میکردند. این محدودیت بعدا با ورود SDHC و SDXC برداشته شد.
مموری microSD: حداکثر ظرفیت 2GB، سرعت انتقال تا 25MB/s، استفاده از سیستم فایل FAT12, FAT16 یا FAT16B.
مموری microSDHC: ظرفیت 4 تا 32 گیگابایت، نرخ انتقال 50MB/s تا 150MB/s، سیستم فایل معمول FAT32.
مموری microSDXC: ظرفیت 32GB تا 2TB، نرخ انتقال 50MB/s تا 312MB/s، استفاده از سیستم فایل exFAT.
مدلهای مختلفی از مموریهای micro SD در بازار موجود است که شما میتوانید خریداری کنید. جدا از بحث ظرفیت آنها، مسئلهی مهمی که اینجا مد نظر ماست نوع “Class” مموری است. اکثر فروشندهها تبلیغات و فروش خود را صرفا بر اساس ظرفیت مموریها انجام میدهند. اما داشتن یک مموری 32 گیگ باعث بالا رفتن سرعت دستگاه شما و یا کند شدن آن نمیشود.
اختلاف قیمتها در مموریها صرفا بر اساس حجم نیست و مقوله “Class” نیز در این قضیه دخیل است. پس هنگام خرید همیشه حواس خود را جمع کنید تا از خریدتان بعدا پشیمان نشوید. به طور مثال یک مموری 16 گیگ کلاس 2 دارای مینیمم سرعت 2MB/s میباشد که برای استفاده اطلاعات امروزی پایین به نظر میرسد.
توجه داشته باشید که مموری خود را از فروشندههای ناشناس و غیر مطمئن و گارانتیهای غیر معتبر خریداری نکنید. نمونهای که ممکن است برای شما پیش بیاید؛ خرید یک مموری کلاس 10 است که صرفا Class 10 روی آن چاپ شده در حالی که در عمل آن مموری کلاس 2 است.
درجه بندی “Class” در مموری های microSD بر اساس سرعت خواندن/نوشتن آنهاست. چند سیستم درجهبندی “Class” در مموریهای میکرو وجود دارد که در این مقاله سعی میکنیم به آنها بپردازیم.
کلاس در مموری چیست؟
استانداردهای SD Speed Class برای پشتیبانی از ضبط ویدئو ایجاد شده است. تولید کنندگان مموری SD از مدلهای مختلف مموری فلش برای ساخت یک مموری کارت SD استفاده میکنند، بنابراین سرعت انتقال واقعی میتواند متفاوت باشد.
سرعتهای مختلف، تعیین اینکه کدام مموری برای ضبط محتوای در حال جریان (Streaming) قابل اعتماد است را مشکل میکند، زیرا ضبط ویدئو نیازمند حداقل سرعت ثابت برای اطمینان از یک بازپخش یکدست دارد.
انجمن SD استانداردهای کلاس سرعت (Speed Class) را تعریف کرده که به وسیلهی علائم سرعت نشان گذاری شده است تا به مصرف کنندگان در تصمیم گیری و انتخاب مموری، که عملکرد مورد نیازشان را فراهم میکند، کمک کند.
دو نوع نشانگر سرعت راجع به نسل گذرگاه SD وجود دارد:
علائم Speed Class و UHS Speed Class حداقل عملکرد ضبط ویدیو را، برای اطمینان از پخش یکدست ویدئو، نشان میدهد. این موضوع برای دوربینهای فیلمبرداری، رکوردرهای ویدئو و دیگر دستگاههای با توانایی ضبط ویدئو مهم است. کلاس سرعت توسط انجمن SD به صورت کلاس 10، 6، 4 و 2 تعریف شده است.
کلاس سرعت UHS فقط برای دستگاههای UHS و تعیین حداقل سرعت نوشتن برای ضبط ویدئو روی محصولات UHS طراحی شده است. سرعت کلاس UHS توسط انجمن SD در دو مدل UHS Speed Class 1 (U1) و UHS Speed Class 3 (U3) تعریف شده است.
- (توجه داشته باشید که Speed Class و UHS Speed Class دو کلاس سرعت متفاوت هستند)
تفاوت کلاس رم و سرعت آن
در جدول زیر هر دو کلاس سرعت همراه با حداقل سرعت و کاربرد هر کدام قرار داده شده است.
کلاس 2 – Class 2
مموری کارت های میکرو کلاس 2 سرعت 2MB/s را به شما خواهند داد که امروزه این سرعت عملا بیفایده و ملال آور است! و صرفا برای دستگاههای قدیمی عکاسی شاید مناسب باشد؛ آن هم با رزولیشنهای معمولی و پایین.
گوشیهای هوشمند امروزی با کیفیت HD میتوانند عکاسی کنند که عملا این مموری ها برای آنها قابل استفاده نیست؛ پس مواظب باشید مموری کلاس 2 نخرید! ممکن است برخی از فروشندگان این مموریها را به جای کلاس 10 بفروشند و این هوشیاری شماست که باید فروشندگان مطمئن را تشخیص دهد.
کلاس 4 و 6 – Class 4, Class 6
مموری های میکرو اس دی کلاس 4 و کلاس 6، سرعتی مابین 4MB/s و 6MB/s را به شما میدهند. با این سری شما میتوانید ضبط ویدئو در حد HD داشته باشید.
کلاس 10 – Class 10
کلاس 10 دارای حداقل سرعت 10MB/s است. یکی از ویژگیهای اسمارت فون های امروزی توانایی فیلم برداری HD همزمان با عکاسی است. تنها با سیستم کلاس 10 شما قادر به انجام این کار خواهید بود. علاوه بر این سرعت بالای این مموریها مزایای دیگری در بخش نرم افزاری گوشی یا تبلت شما میتواند داشته باشد. با این مموری به راحتی و بدون مشکل میتوانید فیلمهای FullHD را به وسیله دستگاه خود ضبط کنید.
کلاس سرعت UHS
انجمن SD چندین سیستم طبقه بندی سرعت را برای کمک به انتخاب بهتر برای اهداف مناسب معرفی کرده است. همان طور که در بالا هم ذکر شد، شماره Class به روشنی سرعت مموری را به شما نشان میدهد.
علاوه بر این، برخی از مموریهای SDHC و SDXC دارای طبقه بندی سرعت فوق العاده بالای Ultra High Speed (UHS) هستند که نشان دهندهی پشتیبانی از یکی از سه مشخصه UHS شامل UHS-I, UHS-II, UHS-II است. این ویژگی نرخ انتقال دیتا از طریق پیشرفتهای مختلف بهبود میدهد.
برای مثال UHS-III v6.0 در فوریه 2017 منتشر شده و دو ویژگی جدید full duplex را به استاندارد اضافه کرده است. (برای دستیابی به سرعت 156MB/s برای UHS-II با استفاده از Half Duplex یا 312MB/s با Full Duplex دیتا میتواند به صورت همزمان به کارت و از کارت منتقل شود، در حالی که UHS-I روی 104MB/s محدود شده و UHS-III هم از نظر تئوری دارای حداکثر سرعت 624MB/s با استفاده از Full Duplex است)
کلاس سرعت Video
یک طبقه بندی دیگری با نام Video Speed وجود دارد که اطلاعات مشخصات خود را به راحتی بیان میکند. برای مثال Video Class 10 برای مموری کارتهایی است که حداقل سرعت نوشتن دائمی 10MB/s داشته باشند. این کلاس تا Video Class 90 با سرعت 90MB/s میرسد که میتواند ویدیوهای 8K در 60 یا 120 فریم در ثانیه را مدیریت کند.
کلاس عملکرد کاربردی
این کلاس که در جدول بالا هم نیامده یک کلاس کاربردی نسبتا جدید برای کارتهای SD است. کلاس 1 و 2 (A1, A2) که به طور کلی حداقل عملکرد IOP (میزان عملکرد ورودی خروجی) را نشان میدهد. کارتهای A1 برای خواندن تصادفی 1500 IOPS و نوشتن تصادفی 500 IOPS مناسب هستند، در حالی که A2 تا مقدار 4000 IOPS و 2000 IOPS را پشتیبانی میکند.
اگر مموری کارتی را دیدید که دارای یکی از علائم A1 یا A2 است، میتوانید اطمینان حاصل کنید که از سرعت نوشتن متوالی حداقل 10MB/s پشتیبانی میکند.
مسلما مموری کارت سریعتر، قیمت بالاتری نیز دارد. بنابراین در هنگام خرید باید به نیاز و انتظارات خود از مموری کارت توجه کنید. عکاسان حرفهای ناچار به خرید سریعترین مموری کارت هستند، اما مثلا برای ذخیره سازی فیلم و آهنگ روی یک گوشی هوشمند خرید یک مموری بسیار سریع توجیه اقتصادی ندارد.
توجه داشته باشید که عملکرد مموریها علاوه بر تفاوت کلاس رم به نوع دستگاهی که در آن استفاده میشوند نیز بسیار وابسته است.
مموری اس دی SD نیز در کلاس و سرعت، عملکردی مشابه رم microSD دارد و تمامی نکاتی که در مورد تفاوت کلاس رم میکرو اس دی و سرعت آن در این مقاله آمده است، در مورد مموری SD نیز صدق میکند.